สารบัญ
8 ความสัมพันธ์: บรรพบุรุษพันธุศาสตร์พี่น้องพ่อลูกชายลูกสาวปู่ย่าตายายแม่
- สังคม
บรรพบุรุษ
รรพบุรุษ คือ บิดาหรือมารดา หรือบิดาหรือมารดาของบรรพบุรุษ (คือ ปู่ย่าตายาย ทวด เทียด ขึ้นไป) บรรพบุรุษคือ "บุคคลใดซึ่งผู้หนึ่งสืบเชื้อสายมา ในทางกฎหมาย คือ บุคคลที่ยกมรดกให้" ปัจเจกบุคคลสองคนมีความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมหากผู้หนึ่งเป็นบรรพบุรุษของอีกผู้หนึ่ง หรือแต่ก่อนมีบรรพบุรุษร่วมกัน ในทฤษฎีวิวัฒนาการ สปีชีส์ซึ่งมีบรรพบุรุษทางวิวัฒนาการร่วมเรียกว่า ผู้สืบเชื้อสายร่วม (common descent) ทว่า มโนทัศน์นี้ไม่ใช้กับแบคทีเรียหรือสิ่งมีชีวิตบางชนิดที่สามารถถ่ายทอดยีนในแนวราบ หากสมมติว่าบรรพบุรุษของทุกคนบนโลกไม่มีความเกี่ยวข้องกัน โดยปัจเจกบุคคลมีบรรพบุรุษ 2n คนในชั่วคนที่ n ก่อนหน้าเขา และมีบรรพบุรุษทั้งสิ้นประมาณ 2g+1 คนใน g ชั่วคนก่อนหน้าเขา ทว่า ในทางปฏิบัติชัดเจนว่าบรรพบุรุษมนุษย์ส่วนใหญ่ (และสปีชีส์อื่นทั้งหมด) มีความสัมพันธ์กันแบบทวีคูณ พิจารณา n.
พันธุศาสตร์
ีเอ็นเอเป็นโมเลกุลพื้นฐานของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ดีเอ็นเอแต่ละสายประกอบขึ้นจากสายโซ่นิวคลีโอไทด์จับคู่กันรอบกึ่งกลางกลายเป็นโครงสร้างที่ดูเหมือนบันไดซึ่งบิดเป็นเกลียว พันธุศาสตร์ (genetics) เป็นอีกสาขาหนึ่งของชีววิทยา ศึกษาเกี่ยวกับยีน การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และความหลากหลายทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต พันธุศาสตร์ว่าด้วยโครงสร้างเชิงโมเลกุลและหน้าที่ของยีน พฤติกรรมของยีนในบริบทของเซลล์สิ่งมีชีวิต (เช่น ความเด่นและอีพิเจเนติกส์) แบบแผนของการถ่ายทอดลักษณะจากรุ่นสู่รุ่น การกระจายของยีน ความแตกต่างทางพันธุกรรมและการเปลี่ยนแปลงของพันธุกรรมในประชากรของสิ่งมีชีวิต (เช่นการศึกษาหาความสัมพันธ์ของยีนตลอดทั่วทั้งจีโนม) เมื่อถือว่ายีนเป็นพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตทั้งหมด พันธุศาสตร์จึงเป็นวิชาที่นำไปใช้ได้กับสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ทั้งไวรัส แบคทีเรีย พืช สัตว์ และมนุษย์ (เวชพันธุศาสตร์) ได้มีการสังเกตมาแต่โบราณแล้วว่าสิ่งมีชีวิตมีการถ่ายทอดลักษณะจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งเป็นความรู้ที่มนุษย์ใช้ในการปรับปรุงพันธุ์พืชและสัตว์ด้วยวิธีการคัดเลือกพันธุ์ อย่างไรก็ดี ความรู้พันธุศาสตร์สมัยใหม่ที่ว่าด้วยการพยายามทำความเข้าใจกระบวนการการถ่ายทอดลักษณะเช่นนี้เพิ่งเริ่มต้นในคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยเกรเกอร์ เมนเดล แม้เขาไม่สามารถศึกษาเจาะลึกไปถึงกระบวนการทางกายภาพของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม แต่ก็ค้นพบว่าลักษณะที่ถ่ายทอดนั้นมีแบบแผนจำเพาะ กำหนดได้ด้วยหน่วยพันธุกรรม ซึ่งต่อมาถูกเรียกว่า ยีน ยีนคือส่วนหนึ่งของสายดีเอ็นเอซึ่งเป็นโมเลกุลที่ประกอบด้วยนิวคลีโอไทด์สี่ชนิดเชื่อมต่อกันเป็นสายยาว ลำดับนิวคลีโอไทด์สี่ชนิดนี้คือข้อมูลทางพันธุกรรมที่ถูกเก็บและมีการถ่ายทอดในสิ่งมีชีวิต ดีเอ็นเอตามธรรมชาติอยู่ในรูปเกลียวคู่ โดยนิวคลีโอไทด์บนแต่ละสายจะเป็นคู่สมซึ่งกันและกันกับนิวคลีโอไทด์บนสายดีเอ็นเออีกสายหนึ่ง แต่ละสายทำหน้าที่เป็นแม่แบบในการสร้างสายคู่ขึ้นมาได้ใหม่ นี่คือกระบวนการทางกายภาพที่ทำให้ยีนสามารถจำลองตัวเอง และถ่ายทอดไปยังรุ่นลูกได้ ลำดับของนิวคลีโอไทด์ในยีนจะถูกแปลออกมาเป็นสายของกรดอะมิโน ประกอบกันเป็นโปรตีน ซึ่งลำดับของกรดอะมิโนที่มาประกอบกันเป็นโปรตีนนั้นถ่ายทอดออกมาจากลำดับของนิวคลีโอไทด์บนดีเอ็นเอ ความสัมพันธ์ระหว่างลำดับของนิวคลีโอไทด์และลำดับของกรดอะมิโนนี้เรียกว่ารหัสพันธุกรรม กรดอะมิโนแต่ละชนิดที่ประกอบขึ้นมาเป็นโปรตีนช่วยกำหนดว่าสายโซ่ของกรดอะมิโนนั้นจะพับม้วนเกิดเป็นโครงสร้างสามมิติอย่างไร โครงสร้างสามมิตินี้กำหนดหน้าที่ของโปรตีนนั้น ๆ ซึ่งโปรตีนมีหน้าที่ในกระบวนการเกือบทั้งหมดของเซลล์สิ่งมีชีวิต การเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับดีเอ็นเอในยีนยีนหนึ่ง อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงลำดับกรดอะมิโนในโปรตีน เปลี่ยนโครงสร้างโปรตีน เปลี่ยนการทำหน้าที่ของโปรตีน ซึ่งอาจส่งผลต่อเซลล์และสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ ได้อย่างมาก แม้พันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตจะมีบทบาทมากในการกำหนดลักษณะและพฤติกรรมของสิ่งมีชีวิต แต่ผลสุดท้ายแล้วตัวตนของสิ่งมีชีวิตหนึ่ง ๆ เป็นผลที่ได้จากการผสมผสานกันระหว่างพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมที่สิ่งมีชีวิตนั้น ๆ ประสบ ตัวอย่างเช่น ขนาดของสิ่งมีชีวิตไม่ได้ถูกกำหนดโดยยีนเพียงอย่างเดียว แต่ได้รับผลจากอาหารและสุขภาพของสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ ด้วย เป็นต้น.
พี่น้อง
ี่น้อง หมายถึง บุคคลหลายคนที่เกิดจากบิดาและมารดาคนเดียวกันทั้งสองคน มีพันธุกรรมและหมู่โลหิตใกล้เคียงกัน เรียกสถานะเป็นพี่เป็นน้องตามลำดับเกิดก่อนหลัง คำว่าพี่น้องหมายรวมถึง พี่ชาย พี่สาว น้องชาย น้องสาว และตนเอง เรียกอย่างเต็มว่า พี่น้องร่วมบิดามารดา ส่วนพี่น้องที่ไม่ได้เกิดจากบิดาและมารดาคนเดียวกัน หมายความว่าเกิดจากบิดาคนเดียวกัน หรือมารดาคนเดียวกัน เพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง เรียกว่า พี่น้องร่วมบิดา (พี่น้องต่างมารดา) และ พี่น้องร่วมมารดา (พี่น้องต่างบิดา) ตามลำดับ นอกเหนือจากนี้ พี่ ยังใช้เรียกคนที่มีอายุมากกว่าตนหรือด้วยความเคารพนับถือ และ น้อง แก่ผู้ที่อายุน้อยกว่า โดยไม่จำเป็นต้องเป็นญาติต่อกัน ดังนั้นคำว่า พี่น้อง จึงหมายรวมถึงบุคคลทุกคน มักใช้เป็นสำนวนการปราศรั.
พ่อ
100px พ่อ เป็นบิดาหรือมารดาเพศชายผู้เลี้ยงบุตร ให้อสุจิผ่านเพศสัมพันธ์หรือบริจาคอสุจิซึ่งเจริญเป็นเด็ก และ/หรือ บริจาคเซลล์ร่างกายซึ่งทำให้เกิดโคลน บิดากำหนดเพศของบุตรผ่านเซลล์อสุจิซึ่งมีโครโมโซมเอ็กซ์ (หญิง) หรือวาย (ชาย) เป็นคำที่ใช้เรียกผู้ให้กำเนิดที่เป็นผู้ชายเป็นส่วนมาก บางครั้งอาจจะใช้เรียก พระ เช่น หลวงพ่อ เป็นต้น หรือในศาสนาคริสต์จะเรียกพระ เช่น คุณพ่อ คนแต่ละเชื้อชาติจะขานเรียกพ่อไม่เหมือนกัน เช่น ภาษาไทย เรียก คุณพ่อ ภาษาอังกฤษ เรียก ฟาเธอร์ ภาษาจีน เรียก ป่าป๊า เป็นต้น หมวดหมู่:ครอบครัว หมวดหมู่:พัฒนาการของมนุษย์.
ลูกชาย
ลูกชาย หมายถึงผู้สืบทอดพันธุกรรมที่เป็นมนุษย์ผู้ชายหรือสัตว์เพศผู้ ถ้าเป็นคนจีนจะถือว่าโชคดีที่มีลูกชาย เพื่อจะได้เป็นผู้สืบทอดนามสกุล ปกติคนจีนจะรักลูกชายมากกว่าลูกสาว สำหรับรายที่มีธุรกิจของตนเอง ก็มักถ่ายทอดเคล็ดลับทางธุรกิจให้กับลูกชาย การสืบทอดนามสกุล แต่เดิมมาไทยเราจะถือว่า หากผู้หญิงแต่งงานกับผู้ชายคนใด ก็ให้ไปใช้นามสกุลของผู้ชายคนนั้น และลูกๆที่เกิดมาก็ใช้นามสกุลของผู้ชาย จนปัจจุบันได้มีพระราชบัญญัตินามสกุลออกมา ให้ผู้หญิงไม่ต้องใช้นามสกุลผู้.
ลูกสาว
ลูกสาว หมายถึงผู้สืบทอดพันธุกรรมที่เป็นมนุษย์ผู้หญิงหรือสัตว์เพศเมีย สำหรับคนจีนแล้วอาจจะไม่ค่อยชอบลูกสาวสักเท่าใดนัก เนื่องจากพอโตขึ้นและแต่งงานออกไป ก็จะเป็นคนของสกุลอื่น แต่กับคนไทย จะรักลูกสาวมาก โดยเฉพาะครอบครัวที่ทำการเกษตร เพราะคนไทยผู้ชายมักเป็นฝ่ายที่แต่งงานแล้วมาอยู่กับทางฝ่ายหญิง ก็จะเป็นแรงงานมาช่วยงานทางฝ่ายหญิง.
ปู่ย่าตายาย
ปู่ ย่า ตา และ ยาย เป็นบรรพบุรุษรุ่นที่สองในครอบครัว โดยเป็นพ่อหรือแม่ของพ่อหรือแม่ของบุคคลหนึ่ง ได้แก.
แม่
แม่ หรือ มารดา เป็นคำที่เรียกผู้ให้กำเนิด และโดยทั่วไป คือ แม่ที่เป็นบุคคลสำคัญของครอบครัวแบบ พ่อ แม่ ลูก เป็นผู้มีพระคุณต่อลูกเพราะเป็นผู้ให้กำเนิด แม่ทั่วไปมีหน้าที่ให้ครอบครัวคือ เลี้ยงลูก ดูแลบ้าน สำหรับผู้หญิงที่จะเป็นแม่คน หรือจะมีบุตรได้นั้น ควรจะมีอายุระหว่าง 20-30 ปี เนื่องจากในช่วงนี้จะเป็นช่วงที่ผู้หญิงมีการเจริญเติบโตทางร่างกาย สมบูรณ์เต็มที่ ไม่เด็ก หรือว่าแก่เกินไป คนไทยบางคนมักเรียก แม่ ของตัวเองว่า "คุณแม่" ซึ่งถือเป็นคำที่สุภาพกว่าการเรียกว่า "แม่" ห้วน ๆ ในภาษาไทยบางครั้งคำว่า แม่ ถูกใช้เรียก ผู้หญิง ทั่ว ๆ ไป หรือ จำเพาะเป็นกลุ่ม ๆ เช่น แม่บ้าน แม่นม หรือบางครั้งก็ใช้เรียกสิ่งที่เป็นตัวหลักของสิ่งอื่น เช่น แม่ทัพ แม่งาน และบางครั้งก็เรียกสิ่งที่ให้กำเนิดสิ่งอื่น ๆ ในธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ มีบทประพันธ์แปลเกี่ยวกับความรักของแม่ของพระราชธรรมนิเทศ ไว้ดังนี้.
ดูเพิ่มเติม
สังคม
- การค้า
- ครอบครัว
- มนุษยศาสตร์
- สังคม
- สิทธิมนุษยชน
หรือที่รู้จักกันในชื่อ 👪