ภาพลวงตาและภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์

ทางลัด: ความแตกต่างความคล้ายคลึงกันค่าสัมประสิทธิ์การเปรียบเทียบ Jaccardการอ้างอิง

ความแตกต่างระหว่าง ภาพลวงตาและภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์

ภาพลวงตา vs. ภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์

ลวงตา (Optical illusion) หมายถึง ภาพที่หลอกตาให้มองเห็นและรับรู้ผิดพลาดไปจากความเป็นจริง ส่วนใหญ่สายตาจะรับรู้ผิดพลาดเกี่ยวกับรูปทรง ขนาด และสี ในบางครั้งตาของคนเราก็ไม่ได้เห็นสิ่งที่เป็นอยู่จริงเสมอไปและสามารถถูกหลอกได้ง่าย ตาและสมองของคนเราจะทำงานประสานกันอย่างใกล้ชิดมาก โดยตาทำหน้าที่รับภาพเข้ามา ส่วนสมองทำหน้าที่ประมวลผลและวิเคราะห์ว่าภาพที่รับเข้ามาเป็นภาพอะไร มีสีอะไร เป็นภาพเคลื่อนไหวหรือภาพนิ่ง เมื่อแสงจากวัตถุกระทบกับเลนส์ตาจะเกิดการหักเหและเกิดเป็นภาพจริงบริเวณจอตา(retina) และจอตาก็จะดูดซับและแปลงภาพให้เป็นสัญญาณไฟฟ้าส่งต่อไปยังสมอง. ลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์มีวงกลมสีส้ม ๆ ที่มีขนาดเท่ากัน แต่ว่า วงกลมด้านขวากลับปรากฏใหญ่กว่า ภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์ (Ebbinghaus illusion) หรือ วงกลมทิตเชะเนอร์ (Titchener circles) เป็นภาพลวงตาลวงการรับรู้เกี่ยวกับขนาดวัตถุ มีชื่อตามนักจิตวิทยาชาวเยอรมันผู้ค้นพบ คือ เฮอร์แมนน์ เอ็บบิงก์เฮาส์ (ค.ศ. 1850–1909) แต่เพราะว่านักจิตวิทยาชาวอังกฤษชื่อว่า เอ็ดวารด์ ทิตเชะเนอร์ เป็นบุคคลที่กล่าวถึงภาพลวงตานี้ในตำราจิตวิทยาทดลอง (experimental psychology) และทำภาพนี้ให้เป็นที่รู้จักในหมู่ชนที่พูดภาษาอังกฤษ ดังนั้น ภาพลวงตานี้จึงมีชื่ออีกอย่างหนึ่งว่า "วงกลมทิตเชะเนอร์" แบบของภาพที่รู้จักกันดีที่สุดก็คือ ภาพมีวงกลมขนาดเท่ากันสองวงอยู่ติด ๆ กัน วงกลมหนึ่งล้อมรอบด้วยวงกลมใหญ่ ๆ ในขณะที่อีกวงกลมหนึ่งล้อมรอบด้วยวงกลมเล็ก ๆ โดยเอาชุดวงกลมมาวางต่อกัน วงกลมตรงกลางที่ล้อมรอบด้วยวงกลมใหญ่ ๆ ดูเล็กกว่าวงกลมที่ล้อมรอบด้วยวงกลมเล็ก ๆ งานวิจัยเร็ว ๆ นี้เสนอว่า องค์ประกอบสำคัญสองอย่างที่ทำให้เกิดการลวงก็คือ ระยะทางของวงกลมที่ล้อมรอบจากวงกลมตรงกลาง และความสมบูรณ์ของวงที่ล้อมรอบ ภาพลวงตานี้จึงคล้ายกับภาพลวงตาอีกอย่างหนึ่งคือ Delboeuf illusion คือ ถ้าวงกลมที่ล้อมรอบอยู่ใกล้วงกลมตรงกลาง วงกลมตรงกลางดูใหญ่กว่า และถ้าวงกลมล้อมรอบอยู่ไกล วงกลมตรงกลางก็จะดูเล็กกว่า โดยไม่สำคัญว่า วงกลมตรงกลางและวงกลมล้อมรอบจะมีขนาดเล็กใหญ่ต่างกัน ถึงแม้ว่า ตัวแปรคือระยะทางจะเป็นองค์ประกอบสำคัญในการเห็นภาพลวง แต่ว่าตัวแปรคือขนาดของวงกลมที่ล้อมรอบก็ยังเป็นตัวจำกัดว่า วงกลมที่ล้อมรอบนั้นสามารถจะอยู่ชิดกับวงกลมตรงกลางได้ขนาดไหน จึงทำให้งานวิจัยหลายงาน สับสนตัวแปรสองอย่างนี้ ภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์มีบทบาทสำคัญในข้อโต้แย้งเกี่ยวกับความมีอยู่ของทางสัญญาณสองทาง (วิถีประสาทสองทาง) เพื่อการรับรู้ (perception) และเพื่อการกระทำ (action) ในระบบสายตา คือ มีการเสนอว่า ภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์ทำการรับรู้เกี่ยวกับขนาดให้บิดเบือน แต่ไม่มีผลกับการกระทำ งานวิจัยของนักประสาทวิทยาศาสตร์ เม็ลวิน กูดเดล์ แสดงว่า เมื่อให้สัตว์ทดลองตอบสนองต่อวัตถุกลม ๆ ที่มีอยู่จริง ๆ โดยจัดระเบียบเลียนแบบภาพลวง ด้วยการจับวัตถุกลมที่ตรงกลาง การปรับขนาดของมือเพื่อจับวัตถุนั้นเป็นไปอย่างเหมาะสม ไม่ได้รับอิทธิพลจากการรับรู้ที่บิดเบือนนั้น คือสัตว์ทดลองเห็นขนาดผิด แต่กลับคว้าจับวัตถุได้เป็นปกติ แม้จะมีงานวิจัยอื่น ๆ ที่ยืนยันว่า ภาพลวงตาที่หลอกขนาดเช่นภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์ ไม่มีผลต่อการปรับขนาดของมือเพื่อจับวัตถุ แต่ก็มีงานอื่น ๆ อีกที่แสดงว่า ภาพลวงตามีผลต่อทั้งการรับรู้ และทั้งการกระทำ งานวิจัยที่ใช้อุปกรณ์สร้างภาพในประสาท (neuroimaging) เสนอว่า มีสหสัมพันธ์เชิงผกผัน (inverse correlation) ระหว่างความไวของบุคคลต่อภาพลวงตาประเภทเดียวกับภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์ (เช่น Ponzo illusion) กับขนาดของคอร์เทกซ์สายตาปฐมภูมิที่ต่าง ๆ กันไปในแต่ละบุคคล คือคอร์เทกซ์ของบุคคลยิ่งใหญ่ ภาพก็มีประสิทธิภาพในการลวงตาน้อยลง (และนัยตรงกันข้ามก็จริงด้วย) ส่วนงานวิจัยด้านช่วงพัฒนาการเสนอว่า การลวงตานั้นอาศัยความไวต่อสิ่งแวดล้อม (คือวัตถุที่อยู่แวดล้อม) คือ เมื่อทำการทดสอบกับเด็กวัย 10 ขวบและน้อยกว่านั้น เทียบกับนักศึกษามหาวิทยาลัย การลวงตาโดยเทียบขนาดเกิดขึ้นบ่อยครั้งในผู้ใหญ่ผู้มีความไวต่อสิ่งแวดล้อม มากกว่าในเด็กน้อยผู้ไม่มีความไวต่อวัตถุที่แวดล้อม.

ภาพลวงตาปอนโซ

ตัวอย่างหนึ่งของภาพลวงตาปอนโซ จริง ๆ แล้ว เส้นสีเหลืองสองเส้นมีขนาดเท่ากัน ภาพลวงตาปอนโซ (Ponzo illusion) เป็นภาพลวงตาเชิงเรขาคณิต ที่ค้นพบโดยนักจิตวิทยาชาวอิตาลีชื่อว่า มาริโอ ปอนโซ (ค.ศ. 1882-1960) ในปี..

ภาพลวงตาและภาพลวงตาปอนโซ · ภาพลวงตาปอนโซและภาพลวงตาเอ็บบิงก์เฮาส์ · ดูเพิ่มเติม »