ปัสสาวะและโกลเมอรูลัส (ไต)

ทางลัด: ความแตกต่างความคล้ายคลึงกันค่าสัมประสิทธิ์การเปรียบเทียบ Jaccardการอ้างอิง

ความแตกต่างระหว่าง ปัสสาวะและโกลเมอรูลัส (ไต)

ปัสสาวะ vs. โกลเมอรูลัส (ไต)

ตัวอย่างปัสสาวะมนุษย์ปัสสาวะ (ภาษาปากว่า ฉี่, เยี่ยว หรือ เบา) เป็นของเสียในรูปของเหลวที่ร่างกายขับถ่ายออกมาโดยไต ด้วยกระบวนการกรองจากเลือดและขับออกทางท่อปัสสาวะ ซึ่งเป็นผลจากกระบวนการสร้างและสลายในระดับเซลล์ (cellular metabolism) แล้วทำให้เกิดสารประกอบไนโตรเจนที่เป็นของเสียจำนวนมาก ซึ่งจำเป็นต้องกำจัดออกจากกระแสเลือ. โกลเมอรูลัส (glomerulus) เป็นกระจุกหลอดเลือดฝอย ทำหน้าที่กรองเลือดขั้นแรก อยู่ที่จุดเริ่มต้นของหน่วยไต (nephron) ซึ่งเป็นโครงสร้างรูปท่อที่มีหน้าที่กรองเลือดแล้วสร้างเป็นปัสสาวะในไต โกลเมอรูลัสมีโบว์แมนแคปซูล (Bowman's capsule) ล้อมอยู่ น้ำเลือดกรองผ่านหลอดเลือดฝอยของโกลเมอรูลัสเข้าสู่โบว์แมนแคปซูล แล้วโบว์แมนแคปซูลไล่ของเหลวที่ผ่านการกรองเข้าสู่หลอดไตฝอย (renal tubule) ซึ่งยังเป็นส่วนหนึ่งของหน่วยไต โกลเมอรูลัสรับเลือดมาเลี้ยงจากหลอดเลือดแดงจิ๋วนำเข้า (afferent arteriole) ซึ่งเป็นการไหลเวียนเลือดไต โกลเมอรูลัสเทเลือดเข้าสู่หลอดเลือดแดงจิ๋วนำออก (efferent arteriole) ไม่ใช่หลอดเลือดดำเล็ก ซึ่งต่างจากแคปิลารีเบด (capillary bed) อื่นส่วนใหญ่ ความต้านทานของหลอดเลือดแดงจิ๋วเหล่านี้ส่งผลให้มีความดันภายในโกลเมอรูลัสสูง ซึ่งช่วยส่งเสริมกระบวนการอัลตราฟิลเตรชัน (ultrafiltration) ซึ่งของเหลวและสารที่ละลายได้ในเลือดถูกไล่ออกนอกหลอดเลือดฝอยเข้าสู่โบว์แมนแคปซูล โกลเมอรูลัสและโบว์แมนแคปซูลที่ล้อมรอบรวมกันเป็นเม็ดไต (renal corpuscle) ซึ่งเป็นหน่วยกรองพื้นฐานของไต อัตราที่เลือดถูกกรองผ่านโกลเมอรูลัสทั้งหมด และเป็นการวัดการทำงานของไตโดยรวม คือ อัตราการกรองของโกลเมอรูลัส (GFR) หมวดหมู่:ไต.

ไต

ตเป็นอวัยวะรูปถั่วซึ่งมีหน้าที่ควบคุมสำคัญหลายอย่างในสัตว์มีกระดูกสันหลัง ไตนำโมเลกุลอินทรีย์ส่วนเกิน (เช่น กลูโคส) ออก และด้วยฤทธิ์นี้เองที่เป็นการทำหน้าที่ที่ทราบกันดีที่สุดของไต คือ การขับของเสียจากเมแทบอลิซึม (เช่น ยูเรีย แม้ 90% ของปริมาณที่กรองถูกดูดกลับที่หน่วยไต) ออกจากร่างกาย ไตเป็นอวัยวะสำคัญในระบบปัสสาวะและยังมีหน้าที่ธำรงดุล เช่น การกำกับอิเล็กโทรไลต์ การรักษาสมดุลกรด–เบส และการกำกับความดันเลือด (ผ่านการรักษาสมดุลเกลือและน้ำ) ไตทำหน้าที่เป็นตัวกรองเลือดตามธรรมชาติ และนำของเสียที่ละลายได้ในน้ำออก ซึ่งจะถูกส่งไปยังกระเพาะปัสสาวะ ในการผลิตปัสสาวะ ไตขับของเสีย เช่น ยูเรียและแอมโมเนียม และยังทำหน้าที่ดูดน้ำ กลูโคสและกรดอะมิโนกลับ ไตยังผลิตฮอร์โมน เช่น แคลซิไตรออล อีริโธรพอยอิติน และเอนไซม์เรนิน ซึ่งเรนินออกฤทธิ์ต่อไตโดยอ้อมในการยับยั้งป้อนกลับ (negative feedback) ไตอยู่หลังช่องท้องในหลังเยื่อบุช่องท้อง (retroperitoneum) ไตรับเลือดจากคู่หลอดเลือดแดงไต และเทเข้าสู่คู่หลอดเลือดดำไต ไตแต่ละข้างขับปัสสาวะสู่ท่อไต อันเป็นโครงสร้างคู่และเทเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ สรีรวิทยาไตเป็นการศึกษาการทำหน้าที่ของไต ขณะที่วักกวิทยา (nephrology) เป็นแพทยศาสตร์เฉพาะทางว่าด้วยโรคไต โรคของไตมีหลากหลาย แต่ผู้ที่มีโรคไตแสดงลักษณะพิเศษทางคลินิกบ่อยครั้ง ปัญหาทางคลินิกเกี่ยวกับไตที่พบบ่อย รวมถึงกลุ่มอาการไตอักเสบ (nephritic) และเนโฟรติก (nephrotic) ถุงน้ำไต ไตบาดเจ็บเฉียบพลัน โรคไตเรื้อรัง การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ โรคนิ่วไต และการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ มีมะเร็งของไตหลายอย่าง มะเร็งของไตในผู้ใหญ่ที่พบมากที่สุด คือ มะเร็งเซลล์ไต มะเร็ง ถุงน้ำและปัญหาของไตอื่นบางอย่างสามารถรักษาได้ด้วยการตัดไต เมื่อการทำหน้าที่ของไต ซึ่งวัดได้โดยอัตราการกรองของโกลเมอรูลัส (glomerular filtration rate) ต่ำอย่างต่อเนื่อง การแยกสารผ่านเยื่อและการปลูกถ่ายไตอาจเป็นทางเลือกการรักษา นิ่วในไตปกติไม่เป็นอันตราย แต่อาจทำให้เกิดการปวด และการเกิดนิ่วซ้ำ ๆ เรื้อรังสามารถทำให้ไตเกิดแผลเป็น การนำนิ่วในไตออกเกี่ยวข้องกับการรักษาด้วยอัลตราซาวน์เพื่อสลายนิ่วเป็นชิ้นที่เล็กลง ซึ่งจะผ่านทางเดินปัสสาวะ กลุ่มอาการทั่วไปหนึ่งของนิ่วในไต คือ การปวดแปลบ (sharp) ถึงปวดจนรบกวนการใช้ชีวิต (disabling pain) ในตอนกลาง/ข้างของหลังส่วนล่างหรือขาหนี.

ปัสสาวะและไต · โกลเมอรูลัส (ไต)และไต · ดูเพิ่มเติม »