นยายะและอาริสโตเติล

ทางลัด: ความแตกต่างความคล้ายคลึงกันค่าสัมประสิทธิ์การเปรียบเทียบ Jaccardการอ้างอิง

ความแตกต่างระหว่าง นยายะและอาริสโตเติล

นยายะ vs. อาริสโตเติล

ลัทธินยายะ (Nyaya; ภาษาสันสกฤต:ny-āyá) เป็นปรัชญาในศาสนาฮินดู คำว่านยายะมาจากภาษาสันสกฤตหมายถึงนำไปสู่ความจริงแท้ ลัทธินี้เริ่มขึ้นหลังพุทธกาลโดยมีฤๅษีโคตมะเป็นผู้แต่งนยายสูตร ต่อมาได้มีผู้แต่งคัมภีร์อธิบายความเพิ่มเติมต่อมาคือวาตสยายนะ แต่งนยายภาษยะ อุททโยตกระ แต่งวารติกะ และ วาจัสปติแต่งตาตปรยฎีกา ทำให้ได้คัมภีร์ในลัทธินยายะที่สมบูรณ์ ลัทธินี้มีความเห็นว่าชีวิตในโลกเต็มไปด้วยความทุกข์ และโมกษะเป็นสภาวะที่ดับทุกข์สิ้นเชิง ความทุกข์ของสัตว์โลกเกิดจากสังโยชน์หรือพันธนะเป็นเครื่องผูกมัดสรรพสัตว์ให้ติดอยู่ในสังสารวัฏ เหตุที่ทำให้เกิดโลกคือปรมาณูของธาตุทั้งสี่คือดินน้ำลมไฟ ปรมาณูของธาตุทั้งสี่นี้เกิดขึ้นเองไม่มีใครสร้างและทำลายได้ พระเจ้าทรงสร้างโลก โดยนำปรมาณูของธาตุทั้งสี่มารวมกันในสัดส่วนที่เหมาะสม และการทำลายโลกของพระเจ้าคือการที่ทรงแยกปรมาณูเหล่านี้ออกจากกัน ชีวาตมันหรือวิญญาณเป็นสภาวะที่เกิดขึ้นเองและดำรงอยู่ชั่วนิรันดร์ มนัสหรือจิตรเป็นสื่อในการรับรู้อารมณ์ของชีวาตมัน จนกระทั่งชีวาตมันบรรลุโมกษะจึงแยกออกจากมนัสได้โดยเด็ดขาด การเกิดคือการที่ชีวาตมันมาอาศัยในร่างกายและการตายคือการที่ชีวาตมันแยกออกจากร่างก. อาริสโตเติล หรือ แอริสตอเติล (Αριστοτέλης; Aristotle) (384 ปีก่อนคริสตกาล – 7 มีนาคม 322 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นนักปรัชญากรีกโบราณ เป็นลูกศิษย์ของเพลโต และเป็นอาจารย์ของอเล็กซานเดอร์มหาราช ท่านและเพลโตได้รับยกย่องให้เป็นหนึ่งในนักปรัชญาที่มีอิทธิพลสูงที่สุดท่านหนึ่ง ในโลกตะวันตก ด้วยผลงานเขียนหนังสือเกี่ยวกับฟิสิกส์ กวีนิพนธ์ สัตววิทยา การเมือง การปกครอง จริยศาสตร์ และชีววิทยา นักปรัชญากรีกโบราณที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคืออาริสโตเติล เพลโต (อาจารย์ของอาริสโตเติล) และโสกราตีส (ที่แนวคิดของเขานั้นมีอิทธิพลอย่างสูงกับเพลโต) พวกเขาได้เปลี่ยนโฉมหน้าของปรัชญากรีก สมัยก่อนโสกราตีส จนกลายเป็นรากฐานสำคัญของปรัชญาตะวันตกในลักษณะปัจจุบัน โสกราตีสนั้นไม่ได้เขียนอะไรทิ้งไว้เลย ทั้งนี้เนื่องจากผลของแนวคิดปรากฏในบทสนทนาของเพลโตชื่อ เฟดรัส เราได้ศึกษาแนวคิดของเขาผ่านทางงานเขียนของเพลโตและนักเขียนคนอื่นๆ ผลงานของเพลโตและอริสโตเติลเป็นแก่นของปรัชญาโบราณ อริสโตเติลเป็นหนึ่งในไม่กี่บุคคลในประวัติศาสตร์ที่ได้ศึกษาแทบทุกสาขาวิชาที่มีในช่วงเวลาของเขา ในสาขาวิทยาศาสตร์ อริสโตเติลได้ศึกษา กายวิภาคศาสตร์, ดาราศาสตร์, วิทยาเอ็มบริโอ, ภูมิศาสตร์, ธรณีวิทยา, อุตุนิยมวิทยา, ฟิสิกส์,และ สัตววิทยา ในด้านปรัชญา อริสโตเติลเขียนเกี่ยวกับ สุนทรียศาสตร์, เศรษฐศาสตร์, จริยศาสตร์, การปกครอง, อภิปรัชญา, การเมือง, จิตวิทยา, วาทศิลป์ และ เทววิทยา เขายังสนใจเกี่ยวกับ ศึกษาศาสตร์, ประเพณีต่างถิ่น, วรรณกรรม และ กวีนิพนธ์ ผลงานของเขาเมื่อรวบรวมเข้าด้วยกันแล้ว สามารถจัดว่าเป็นสารานุกรมของความรู้สมัยกรีก.